Lâm Thủy là một xã thuộc vùng rẻo cao biên giới ở phía Tây huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, cách trung tâm thị trấn Nông Trường Lệ Ninh gần 40 km đường rừng. Nơi đây chủ yếu là đồng bào dân tộc Bru Vân Kiều sinh sống. Trong chiến tranh nhân dân Lâm Thủy anh hùng đã góp phần cùng cả nước làm nên 2 cuộc kháng chiến vĩ đại. Hòa bình lập lại, họ một nắng hai sương bám rừng làm rẫy, trỉa lúa trồng ngô để duy trì cuộc sống và gìn giữ núi rừng. Nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cuộc sống của đồng bào đã có nhiều thay đổi, không còn cảnh chạy vạy từng bữa ăn, vá từng manh áo như ngày trước. Đời sống văn hóa tinh thần cũng như công tác xã hội hóa giáo dục trên địa bàn ngày một khởi sắc hòa vào tiến trình đổi mới của đất nước.

Hình ảnh Lễ khai giảng năm học mới của trường
Trường phổ
thông dân tộc bán trú TH&THCS Lâm Thủy đóng tại bản Xà Khía, xã Lâm Thủy
được thành lập vào tháng 8 năm 2002 tách từ trường PTCS Ngân Thủy. Ngày đó
trường lấy tên là trường PTCS Lâm Thủy. Khi mới thành lập chỉ có 8 lớp với 98
học sinh với 3 điểm trường Xà Khía, Bạch Đàn, Tân Ly và 11 cán bộ giáo viên
nhân viên. Thầy giáo Trần Thanh Bình làm hiệu trưởng. Đến năm học 2003-2004, trường
có thêm một lớp 6 nhô dành cho cấp THCS và từ đó đến nay các lớp cấp THCS cứ
phát triển dần lên đông về số lượng, hiệu quả về chất lượng. Đến năm học
2005-2006 trường mở lớp đầu tiên ở điểm trường Eo Bù. Cũng trong năm học này
trường đổi tên thành trường TH&THCS Lâm Thủy cho đến tháng 10 năm 2012 đổi
tên thành trường phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Lâm Thủy.

Giám đốc sở GD&ĐT Quảng Bình thăm một lớp
học
13 năm từ
ngày thành lập, bao vất vả gian truân trên vùng rừng thiêng nước độc này. Núi
đồi cheo leo hiểm trở, đường sá đi lại khó khăn, chủ yếu là đường mòn. Có những
điểm trường ở các bản xa giáo viên phải cắt núi vượt khe mà đi như Bạch Đàn, Eo
Bù. Nhưng với sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, sự đoàn kết một lòng của tập thể sư
phạm, sự chỉ đạo giúp đỡ tận tình của phòng giáo dục và chính quyền địa phương
Lâm Thủy, các thầy cô giáo nơi đây đã vượt lên hoàn cảnh, hoàn thành nhiệm vụ
cao cả của mình góp phần vào sự phát triển về mọi mặt của một ngôi trường vùng
rẻo cao. Sau 3 năm thành lập, năm học 2005-2006 nhà trường đã hoàn thành mục
tiêu phổ cập giáo dục chống mù chữ trên địa bàn. Tháng 12 năm 2008 được công
nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập trung học cơ
sở, tháng 12 năm 2014 xã được công nhận phổ cập tiểu học đạt mức độ 3, phổ cập
THCS đạt mức độ 2. Tháng 10 năm 2012 trường được chuyển đổi sang hoạt động theo
mô hình trường phổ thông dân tộc bán trú. Năm học 2013-2014 trường được UBND
tỉnh công nhận đạt Tập thể lao động xuất sắc, tặng cờ Đơn vị thi đua xuất sắc
trong phong trào giáo dục tỉnh nhà. Năm học 2014-2015; 2015-2016 trường tiếp
tục giữ vững thành tích Tập thể Lao động xuất sắc, được đoàn kiểm tra đơn
vị thi đua xuất sắc của Ban Thi đua – Khen thưởng tỉnh kiểm tra và đánh giá
cao.
Góc giới thiệu truyền thống nhà trường trong
hội thi Em yêu tiếng Việt
Cơ sở vật
chất nhà trường phát triển vượt bậc qua hàng năm. Có ai ngờ rằng trên miên biên
giới xa xôi kia lại mọc lên một ngôi trường khang trang bề thế đến vậy. Họ có
biết đâu rằng chỉ 6 năm về trước ai đã bước chân lên Lâm Thủy chỉ một lần thôi
là cảm thấy mình đã làm một chuyến phiêu lưu đi vào kì tích rồi. Từ ngôi trường
với 6 phòng học cao tầng được xây dựng năm 2002, các điểm trường lẻ đều tranh
tre nứa lá mà giờ đây trường đã có 3 dãy nhà cao tầng với 16 phòng học, 08
phòng nội trú khang trang sạch sẽ dành cho học sinh và 10 phòng dành cho cán bộ
giáo viên. Hệ thống sân chơi bãi tập rộng rãi thoáng mát, được lát đá và bê
tông hóa. Cây bóng mát, bồn hoa cây cảnh bố trí khoa học, đẹp mắt đảm bảo an
toàn, thân thiện. Trường có thư viện đạt chuẩn thư viện tiên tiến với 2 phòng
98 m2, trên 6000 đầu sách phục vụ đắc lực cho nhu cầu dạy học và nghiên cứu của
giáo viên cùng học sinh. Trường có phòng truyền thống với đẩy đủ số liệu, thành
tích, bằng khen, giấy khen, cờ thi đua qua từng năm học; có góc truyền thống
của đồng bào dân tộc Vân Kiều để giáo dục các em học sinh giữ gìn bản sắc văn
hóa của dân tộc mình; có góc biên giới - biển đảo Việt Nam để tuyên truyền cho
các em học sinh chủ quyền biên giới và biển đảo Tổ quốc. Việc ứng dụng công
nghệ thông tin vào dạy học luôn được nhà trường chú trọng. Phòng học tin học
với 15 máy hoạt động tốt được kết nối internet, 11 màn hình 52 inch được gắn cố
định ở các phòng học phục vụ tích cực cho việc đẩy mạnh công nghệ thông tin
trong dạy học. Trường có website lamthuy.edu.vn phục vụ đắc
lực cho công tác quản lý, tuyên truyền các hoạt động của nhà trường và khai
thác thông tin dạy học của cán bộ giáo viên. Phòng học đảm bảo rộng rãi, thoáng
mát, đủ ánh sáng và được trang trí đầy tính thẩm mĩ. Bàn ghế trong các phòng
học, phòng chức năng hoàn toàn mới, đúng quy cách. Trường cũng có đủ các loại
thiết bị dạy học bộ môn theo quy định của thông tư 15, thông tư 19-Bộ GD&ĐT
quy định danh mục thiết bị dạy học tối thiểu của 2 cấp học.

Hình ảnh hội thi vẽ tranh về bảo vệ môi trường
rừng
Với hệ
thống cơ sở vật chất khá hiện đại và đồng bộ đó, nhà trường đã triển khai hiệu
quả hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lượng. Mỗi năm học là một bước tiến
vững chắc để đưa nền giáo dục Lâm Thủy từng bước tiệm cận với giáo dục miền
xuôi. Phong trào thi đua dạy tốt-học tốt gắn liền với chỉ tiêu phấn đấu từng kì
từng năm học của giáo viên, học sinh, lớp, tổ chuyên môn đã tạo được không khí
thi đua dạy học sôi nổi. Với đội ngũ giáo viên trẻ, có năng lực và đầy nhiệt
huyết cùng với phương pháp bồi dưỡng đội ngũ phù hợp, liên tục và có tính kế
thừa của nhà trường, hoạt động đổi mới phương pháp dạy học diễn ra sôi nổi,
thường xuyên và hiệu quả. Khi trao đổi chuyện trò về giáo dục miền núi, Thầy
giáo Nguyễn Văn Quân – hiệu trưởng nhà trường tỏ ra hết sức hào hứng. Thầy tâm
sự: “Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, còn non kinh nghiệm nên cần phải
tăng cường công tác bồi dưỡng đội ngũ, phải vào cuộc cùng giáo viên để họ có
động lực, tìm ra hướng đi phù hợp với từng kiểu bài khi lên lớp. Mỗi một giáo
viên phải biết rằng dạy học đối tượng học sinh dân tộc cần phải chăm bẳm, kiên
nhẫn và gần gũi, biết chia xẻ với các em; phải tạo cho các em niềm tin trong
học tập mới mang đến thành công trong dạy học. Còn cái khó khăn về cơ sở vật
chất, điều kiện dạy học thì phải cố gắng khắc phục dần thôi. Trong cái khó ló
cái khôn, phải biết chắt bóp từ những cái nhỏ nhặt và tham mưu tích cực với
lãnh đạo các cấp mới tháo gỡ được.”
Bữa ăn trưa của học sinh nội trú
Từ sự đoàn
kết, phấn đấu không biết mệt mỏi của ban giám hiệu cùng tập thể hội đồng sư
phạm, nhà trường đã từng bước khẳng định được vị thế của mình trong nền giáo
dục huyện nhà. Nhìn vào bảng thành tích của trường qua hàng năm, chắc chắn rằng
ai cũng phải khâm phục trước sự nổ lực của tập thể hội đồng sư phạm. 13 giáo
viên dạy giỏi cấp huyện. 3 lần huyện tổ chức Hội thi học sinh tiểu học dân tộc
thì 3 lần đơn vị đạt giải nhất. Số lượng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu đạt
giải qua các hội thi do ngành tổ chức qua hàng năm cứ tăng dần lên, đặc biệt
lần đầu tiên trường có một giải Ba đồng đội học sinh giỏi môn Ngữ văn 7 cấp
huyện vào năm học 2013-2014. 6 năm học liên tục từ năm học 2007-2008 đến năm
học 2012-2013 trường luôn đạt tập thể lao động tiên tiến. Năm học 2013-2014,
2015-2015; 2015-2016 trường đạt tập thể lao động xuất sắc, được phong tặng lá
cờ đầu của giáo dục tỉnh nhà.
GV và học sinh dâng hương ở Bia tưởng niệm Km
33 - Đường Hồ Chí Minh nhánh Tây
Nét nổi
bật của nhà trường là từ khi chuyển sang hoạt động theo mô hình trường phổ
thông dân tộc bán trú vào năm học 2012-2013. Học sinh từ lớp 3 đến lớp 5 của
trường không còn học ở các điểm trường lẻ nữa mà được chuyển về trung tâm học.
Các em được sống trong môi trường tập thể lành mạnh, được sự chăm sóc, hướng
dẫn tận tình của các thầy cô giáo nên tiến bộ nhanh về mọi mặt. Nề nếp sinh
hoạt khoa học, ý thức tập thể cao. Cứ mỗi sáng, sau khi thể dục tập thể xong,
các em tiến hành làm vệ sinh phòng ở, sân nội trú, nhà vệ sinh theo sự hướng
dẫn của ban nội trú sau đó mới làm vệ sinh cá nhân. Phòng ở của các em luôn
được lau chùi sạch sẽ, chăn màn giường chiếu gọn gàng ngăn nắp, áo quần được
giặt giũ, phơi phông cận thận. Các em còn tham gia trồng thêm rau quả, bầu bí
để làm cho khuôn viên nội trú xanh, sạch, đẹp hơn và cải thiện bữa ăn hàng
ngày. Ngoài giờ học chính khóa tên lớp, các em tự học bài ở nhà với thái độ
nghiêm túc, miệt mài. Cuối mỗi buổi chiều các em tham gia sinh hoạt câu lạc bộ
thể dục thể thao ở khu nội trú. Nhà trường tổ chức sinh hoạt những môn thể thao
phổ biến như đá cầu, cầu lông, nhảy dây, bóng chuyền, bóng rổ. Ban quản lý nội
trú cho các em mượn bóng, vợt, cầu; các thành viên câu lạc bộ hướng dẫn các em
tập luyện. Tiếng cười nói vui vẻ chan hòa trong nhịp điệu hoạt động thể thao
làm cho sân trường thêm sôi động và đầy thân thiện. Nhà trường cũng cho phép
các em học sinh ở những bản gần trường vào cùng sinh hoạt để tăng cường kĩ năng
hoạt động cho các em và tạo tiền đề để tham gia các đợt Hội khỏe Phù Đổng do
ngành tổ chức vào năm sau. Mỗi tuần vào các tối thứ Hai và thứ Tư, các em tham
gia vào câu lạc bộ văn hóa văn nghệ. Cán bộ phụ trách câu lạc bộ sưu tầm các bài
hò khoan Lệ Thủy trên hokhoanlethuy.edu.vn về tập cho
các em. Nhưng điệu hò mái xắp, hò hụi; những điệu lý hoài xuân, đoản xuân, lý
ngựa ô, hành văn, vè, … của dân ca Bình Trị Thiên được các em hát khá
thuần thục. Các thầy cô giáo còn tập cho các em những bài hát về mái trường, về
Đảng, Bác Hồ, Đội thiếu niên và tập cho các em điệu nhảy sạp. Có ai ngờ rằng
giữa đại ngàn của núi rừng biên cương, tối tối lại vang lên những điệu hát,
giọng hò quê hương thân thuộc đến vậy. Tiếng hát thật trong trẻo, hồn nhiên làm
tăng thêm tình yêu quê hương đất nước, làm cho các dân tộc miền ngược miền xuôi
xích lại gần nhau hơn để hào vào dòng chảy của văn hóa dân tộc. Nhà trường còn
tổ chức sưu tầm các dụng cụ sinh hoạt văn hóa, trang phục, những mẫu chuyện
truyền thống của người Vân Kiều làm góc truyền thống dân tộc nhằm khôi phục lại
những nét văn hóa đặc sắc của người Bru đang dần bị mai một. Vào sáng thứ Hai
chào cờ đầu tuần, liên Đội yêu cầu tất cả học sinh nữ phải mặc bộ váy đặc trưng
của phụ nữ Vân Kiều để làm tăng thêm nét đặc trưng của một ngôi trường miền
biên giới. Sau giờ sinh hoạt văn hóa văn nghệ, các em vào học bài ở nhà. Các
thầy cô giáo được phân công hướng dẫn các em học bài, làm bài tập, nhắc nhở các
em cách trình bày bài cẩn thận, cất giữ dụng cụ học tập ngăn nắp, động viên các
em cố gắng học tập để mai này vươn xa hơn trong cuộc sống. Từ những hoạt động
thiết thực đó, các em đã thực sự tiến bộ nhanh về mọi mặt. Không còn học sinh
đi la cà dọc đường, leo trèo đồi núi hái quả xanh ăn hay lội suối tắm khe như
trước nữa mà các em đã có ý thức với nề nếp sinh hoạt của mình. Nhiều thầy cô ở
các đơn vị trường học trong huyện và ở huyện bạn đến tham quan và đều tấm tắc
khen ngợi trước thái độ và ý thức của các em. Họ càng khâm phục hơn bởi khi nói
đến thành quả hôm nay thì không biết bao công sức của thầy trò đã dày công gây
dựng từ khi mới bước vào mô hình trường bán trú.
Ảnh sinh hoạt thể thao vào buổi sáng ở khu nội
trú học sinh
Từ sự chăm
chút miệt mài của thầy cô và sự cố gắng của các em, dưới mái trường 14 năm tuổi
này đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu vượt khó trong học tập. Anh Hoàng
Kim - học sinh cũ của trường giờ đã là một thầy giáo đang công tác trên mái
trường quê hương, anh Hồ Huy – trưởng công an xã, anh Hoàng Văn Hoàng đang là
học viên sĩ quan quân đội …. Các anh sẽ là tấm gương tiêu biểu để các em học
sinh hôm nay tiếp bước noi theo. Và những học sinh đang ngồi trên ghế nhà
trường cũng không phụ lòng thầy cô mong mỏi. Em Hồ Văn Mong, Hoàng Thị Di – 9
năm liên tục là học sinh giỏi toàn diện; Hồ Văn Thỏ đạt huy chương đồng, Hồ Văn
Sao đạt 2 huy chương đồng Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh; Hồ Thị Vừa, Hoàng Thị
Hậu, Hồ Văn Bích, Hoàng Văn Sang, Hoàng Thị Nương, Hồ Thị Sư, Hồ Thị Vui đạt
giải nhất hội thi Em yêu tiếng Việt cấp tỉnh … và Hoàng Thị Tươi lần đầu tiên
mang về giải Ba đồng đội học sinh giỏi Ngữ văn 7 cấp huyện. Các em sẽ mãi là
niệm tự hào của nhà trường, của nhân dân xã nhà Lâm Thủy trên mặt trận giáo
dục.

Góc tuyên truyền về biển đảo Việt Nam trong
phòng truyền thống của trường
Thành
tích nhiều nhưng khó khăn cũng lắm. Để có được như ngày hôm nay không phải là
sự ngẫu nhiên trong giáo dục mà là sự nổ lực không biết mệt mỏi, sự đoàn kết
thống nhất cao của tập thể hội đồng sư phạm cùng sự quan tâm chỉ đạo sâu sát
của phòng giáo dục đào tạo, UBND huyện và chính quyền địa phương Lâm Thủy. Giờ
đây phong trào xã hội hóa giáo dục trên địa bàn đã có chuyển biến song vẫn còn
một số gia đình có tư tưởng ỷ lại, không cầu tiến; vẫn còn lối suy nghĩ học để
làm gì, trời sinh voi thì trời sinh cỏ. Để giúp bà con loại bỏ tư tưởng đó cần
phải có sự tuyên truyền vận động thường xuyên, liên tục từ các cơ quan đoàn thể
trên địa bàn. Năm học 2016-2017 này nhà trường đang tiếp tục khởi động xây dựng
trường đạt chuẩn Quốc gia để năm học 2017-2018 hoàn thành các hạng mục và đề
nghị UBND tỉnh kiểm tra công nhận. Song hiện tại trường đang còn thiếu các
phòng thực hành bộ môn Hóa học, phòng chuẩn bị cho các phòng bộ môn, nhà bảo
vệ. Những hạng mục cơ sở vật chất đó có lẽ không thể huy động từ nội lực của chính
quyền địa phương và bà con dân bản được mà phải được sự quan tâm, hỗ trợ của
các cấp. Nhà trường khẩn thiết kêu gọi các cơ quan đoàn thể, các nhà hảo tâm,
các cấp lãnh đạo hãy tiếp tục quan tâm hơn nữa để trường sớm hoàn thành các
hạng mục đạt chuẩn và để giúp các em học sinh dân tộc có một môi trường học tập
tốt hơn trên miền rẻo cao biên giới này.
Hình ảnh học sinh đọc sách ở thư viện trường
Những ngày
cuối tháng Mười đã về. Trên khắp mọi miền Tổ quốc, thầy cô và học sinh đang náo
nức tinh thần hướng về ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11. Thầy trò trường
phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Lâm Thủy đang nổ lực thi đua lập thành
tích hướng về ngày nhà giáo. Chắc chắn rằng với tinh thần “học sinh Vân Kiều
nguyện làm theo lời Bác dạy”, các em sẽ có một năm học với nhiều thành công
rực rỡ, viết tiếp vào bảng vàng truyền thống của trường những thành tích nổi
bật trong năm học này.
Lâm Thủy, tháng 10/2016
Nguyễn Thanh Hiển